Cúm A là bệnh nhiễm virus đường hô hấp phổ biến, xuất hiện quanh năm và thường tăng mạnh vào thời điểm giao mùa. Đa số các trường hợp chỉ biểu hiện sốt, ho, đau họng, mệt mỏi và tự khỏi sau vài ngày. Tuy nhiên, cúm A không hề “lành tính” như nhiều người nghĩ. Khi chủ quan hoặc tự điều trị không đúng cách, bệnh có thể chuyển biến nhanh và gây ra hàng loạt biến chứng nguy hiểm, đe dọa sức khỏe và tính mạng, đặc biệt ở trẻ nhỏ, người lớn tuổi, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền mạn tính.

Thứ nhất, viêm phổi nặng là biến chứng đáng sợ và gặp phổ biến nhất. Virus cúm tấn công trực tiếp vào phổi, gây tổn thương phế nang và giảm khả năng trao đổi khí. Người bệnh xuất hiện ho nhiều, khó thở, đau ngực, tím tái, thở nhanh và có thể suy hô hấp trong thời gian rất ngắn. Viêm phổi do cúm A thường tiến triển nhanh hơn các loại viêm phổi khác, dễ dẫn đến hội chứng suy hô hấp cấp (ARDS), phải thở máy và điều trị hồi sức tích cực. Đây cũng là nguyên nhân chính gây tử vong do cúm.

Thứ hai, cúm A có thể gây bội nhiễm vi khuẩn như phế cầu, tụ cầu vàng hoặc Haemophilus influenzae. Khi hệ miễn dịch suy yếu, vi khuẩn dễ dàng xâm nhập đường hô hấp và gây viêm phổi, viêm tai giữa, viêm xoang hoặc nhiễm khuẩn huyết. Trong nhiều trường hợp, người bệnh tưởng là “tái sốt” sau khi cúm đã bớt nhưng thực chất đang bị bội nhiễm nghiêm trọng. Nếu không phát hiện kịp thời, nhiễm khuẩn huyết có thể dẫn đến sốc nhiễm trùng, suy đa cơ quan và tử vong.

Một biến chứng ít được chú ý nhưng rất quan trọng là tổn thương tim mạch. Virus cúm có khả năng gây viêm cơ tim, rối loạn nhịp tim hoặc làm nặng thêm các bệnh tim mạch sẵn có như tăng huyết áp, suy tim và bệnh mạch vành. Ở người lớn tuổi hoặc người có bệnh nền, nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ cũng tăng lên trong quá trình và sau khi mắc cúm A. Vì vậy, những đối tượng này cần được theo dõi sát khi xuất hiện các dấu hiệu đau ngực, hồi hộp, mệt đột ngột hay khó thở.

Cúm A còn có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh. Một số trường hợp ghi nhận viêm não, viêm màng não hoặc hội chứng Guillain–Barré sau nhiễm cúm. Đây là những biến chứng nguy hiểm với các biểu hiện như thay đổi ý thức, co giật, đau đầu dữ dội hoặc yếu liệt chân tay. Mặc dù không phổ biến, nhưng khi xảy ra, các biến chứng thần kinh thường để lại hậu quả nặng nề nếu không được xử trí sớm.

Đối với trẻ em, cúm A có thể gây viêm thanh khí phế quản, khiến trẻ ho ông ổng, khò khè, khó thở và có nguy cơ tắc nghẽn đường thở. Một số trẻ có thể bị viêm cơ, dẫn đến đau nhức và yếu cơ, thậm chí không đứng hoặc đi lại được. Trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, đặc biệt dưới 2 tuổi, là nhóm rất dễ gặp biến chứng vì hệ miễn dịch chưa hoàn thiện.

Ở phụ nữ mang thai, cúm A không chỉ gây nặng bệnh cho mẹ mà còn làm tăng nguy cơ sảy thai, sinh non hoặc thai chậm phát triển. Hệ miễn dịch suy giảm trong thai kỳ khiến phụ nữ mang thai dễ diễn biến nặng hơn và cần được theo dõi y tế ngay khi có triệu chứng cúm.

Ngoài ra, cúm A có thể gây mất nước, kiệt sức, làm nặng thêm các bệnh mạn tính như đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) hoặc hen phế quản. Nhiều trường hợp phải nhập viện hồi sức chỉ vì chủ quan tự điều trị hoặc sử dụng kháng sinh, thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) tùy tiện.

Để phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm này, mỗi người cần chủ động bảo vệ bản thân và cộng đồng. Tiêm vắc xin cúm hằng năm là biện pháp hiệu quả nhất giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và giảm mức độ nặng khi nhiễm. Người bệnh nên nghỉ ngơi, uống đủ nước, dinh dưỡng hợp lý và dùng thuốc đúng theo hướng dẫn của bác sĩ. Khi xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo như khó thở, đau ngực, sốt cao kéo dài, lơ mơ, co giật hoặc trẻ nhỏ bú kém, li bì, cần đến cơ sở y tế ngay để được xử trí kịp thời.

Cúm A là bệnh thường gặp nhưng biến chứng lại không hề đơn giản. Sự cảnh giác, chủ động phòng bệnh và tuân thủ điều trị sẽ giúp giảm nguy cơ nặng, bảo vệ sức khỏe cho mỗi gia đình và toàn xã hội.

Hiện tại, Phòng tiêm chủng bệnh viện đa khoa Mê Linh đang thực hiện tiêm chủng cúm A và tư vấn bởi đội ngũ Bác sĩ chuyên khoa. Quý khách hãy liên hệ theo số Hotline 0868222115 để được tư vấn.

Nguồn: Phòng KHTH-VTYT